پیشینه و اهداف: یونسکو در 29 مارس 2021 اجلاس مجازی وزیران آموزش را با شعار «یک سال در کرونا، اولویت، بهبود آموزش برای جلوگیری از فاجعه نسلی» برگزار نمود. هدف از این اجلاس، بررسی درس آموخته های این موقعیت جدید، مهمترین خطرات پیش رو و راهکارهای پیش گیری از عقب افتادگی تحصیلی بود. یکی از محورهای اساسی نشست مذکور، تحول دیجیتال و آینده آموزش بود. در پی شیوع بیماری کووید-19 در ایران و دیگر کشورهای جهان و افق گشوده شده در کاربست آموزش های الکترونیکی، تدوین شاخص هایی برای ارزشیابی کیفیت این آموزش ها، امری ضروری است. هدف از اجرای این پژوهش، ارزشیابی کیفیت سامانه مدیریت یادگیری مرکز آموزش های مجازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی بر مبنای استاندارد ایزو 9126 است.روش ها : در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی-پیمایشی استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته کیفیت سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی بود که بر اساس شاخص های ایزو 9126 طراحی و برای بررسی روایی و اعتبارسنجی ابزار اندازه گیری، از تحلیل سوال، تعیین پایایی و تعیین اعتبار استفاده شد. برای تحلیل سئوالات از روش های محاسبه درجه دشواری، ضریب تمیز و روش لوپ و برای اعتباریابی پرسشنامه از روش های روایی صوری، روایی محتوی و روایی سازه استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصین تایید شد و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 907/0 به دست آمد. برای تحلیل داده ها از دو روش آمار توصیفی و استنباطی به وسیله نرم افزار SPSS استفاده شد. در بخش آمار توصیفی، از جداول فراوانی، میانگین، نمودارها و انحراف استاندارد، درصد فراوانی و در بخش آمار استنباطی از t تک گروهی برای آزمون تفاوت معناداری استفاده گردید.جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری مرکز آموزش های الکترونیکی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی بوده که با روش نمونه گیری تصادفی به تعداد 161 نفر بر اساس دیدگاه کلاین انتخاب شدند.یافته ها: با توجه به نتایج آزمون های آماری، یافته ها حاکی از آن است که کیفیت سامانه مدیریت یادگیری مرکز آموزش الکترونیکی در مؤلفه های عملیاتی بودن و قابلیت اطمینان سامانه در سطح متوسط به پایین، در مؤلفه قابلیت استفاده در سطح متوسط به بالا و در مؤلفه کارایی در سطح متوسط است. نتایج آزمون t نشان می دهد که  میانگین به دست آمده در درجه160، با 95 درصد اطمینان معنادار است ، بنابراین کیفیت سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی جامعه آماری مورد پژوهش بر مبنای ایزو 9126 ، با 95 درصد اطمینان درسطح متوسط به پایین قرار دارد.نتیجه گیری: در سیستم مدیریت یادگیری، استاندارد ایزو 9126 برای تعیین کیفیت نرم افزار، یکی از مباحث مهم آموزش های الکترونیکی است که در تحقیقات مختلف به عنوان یک عامل اثرگذار، موردتوجه قرار گرفته است. با توجه به ضرورت تغییر نظام های آموزشی دنیا و گرایش به سمت استفاده از آموزش های الکترونیکی، به مدیران نظام های آموزشی توصیه می شود با شناسایی نقاط ضعف سامانه نرم افزاری یادگیری الکترونیکی و زمینه سازی رفع آن ها، از ارائه آموزش های باکیفیت بالا اطمینان حاصل کنند. همچنین، متناسب با استانداردها، زیرساخت های لازم برای استفاده هدفمند از این سامانه ها را فراهم نمایند. در بررسی علت پایین بودن کیفیت سامانه مدیریت یادگیری برمبنای استادارد ایزو 9126 می توان وجود ضعف در زیرویژگی های این مولفه  ها مانند  سازگاری، قابلیت تعامل، انطباق، امنیت، تحمل خطا، قابلیت بازیابی، زمان رفتار، منابع رفتار، ،نصب پذیری، تحلیل پذیری و پایداری را نام برد.

هدف این پژوهش، ساخت، اعتباریابی و رواسازی پرسشنامه ارزشیابی کیفیت سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی بر مبنای استاندارد ایزو 9126 بود. بدین منظور، پرسشنامه ای بر اساس مرور نظام مند مبانی نظری و با در نظر گرفتن شاخص های ایزو 9126 طراحی شد. برای تحلیل سئوالات از روش های محاسبه درجه دشواری، ضریب تمیز و روش لوپ و برای اعتباریابی از روش های روایی صوری، روایی محتوی و روایی سازه استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصین تایید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 907/0 به دست آمد. نمونه گیری، به روش تصادفی ساده انجام و حجم نمونه براساس دیدگاه کلاین برای هر عامل 40 نفر و کل نمونه به تعداد 350 نفر محاسبه شد. جامعه آماری، شامل دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه های علم و صنعت ایران و صنعتی خواجه نصیر بود. نتایج نشان داد پرسشنامه ارزشیابی کیفیت سامانه مدیریت یادگیری بر مبنای ایزو 9126 در عامل ها و شاخص های عملیاتی بودن، قابلیت استفاده، کارآیی و قابلیت اطمینان از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار بوده و عوامل به دست آمده از تحلیل عاملی می تواند کیفیت سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی را ارزشیابی کند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDf) مراجعه فرمایید.

در سال های اخیر، همه گیری کووید19 اهمیت آموزش مجازی را در تغییر الگوهای آموزش عالی افزایش داده است. از این رو، نظام آموزش عالی کشاورزی که بر فعالیت های عملگرا متکی است، نیاز خاصی به درک رفتار مخاطبان خود برای بهبود نتایج یادگیری دارد. این پژوهش با دیدمان کمی و روش علّی-معلولی به تحلیل رفتار دانشجویان نسبت به نظام های مدیریت یادگیری در آموزش عالی کشاورزی در سال تحصیلی 1402-1401 پرداخته است. ابزار تحقیق، پرسشنامه ای مبتنی بر ترکیب نظریه رفتار برنامه ریزی شده و مدل پذیرش فناوری بود که روایی شکلی آن توسط خبرگان دانشگاه و صنعت، روایی همگرا و واگرای آن با شاخص میانگین واریانس استخراج شده تایید شد (881/0–659/0=AVE). همچنین پایایی همه مولفه های تحقیق با محاسبه ضریب تتای ترتیبی (921/0–715/0=Ɵ) و پایایی ترکیبی (950/0–852/0=CR) در سطح مطلوب برآورد شد. داده های مورد نیاز از 385 دانشجوی در حال تحصیل در دانشگاه های دولتی کشاورزی (385=n) به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای گردآوری شد و از طریق مدلسازی معادله های ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که آسانگری درک شده تأثیر مثبت و معناداری بر سودمندی درک شده دارد، اما بر اراده رفتاری استفاده از آموزش نظامند مدیریت یادگیری تأثیری ندارد. همچنین دیگر مؤلفه های ناشی از مدل مانند سودمندی درک شده، کنترل درک شده و هنجار ذهنی تأثیر مثبت و معناداری بر میانجی اراده رفتاری داشته و در نهایت 71 درصد از متغیر وابسته رفتار واقعی را تبیین می کنند. بنابر یافته ها، توصیه هایی برای تقویت مؤلفه های مؤثر و بهبود آسانگری دسترسی به نظام مدیریت یادگیری ارائه شد.

با گسترش روزافزون استفاده از آموزش های مجازی ضرورت بررسی تجارب دانشجویان از بستر این نوع آموزش ها به عنوان مخاطبان اصلی ضرورت دارد. از این رو پژوهش حاضر به منظور بررسی فرصت ها، استراتژی ها، شرایط زمینه ای و آسیب های سامانه یادگیری الکترونیکی دانشگاه فرهنگیان با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد. قلمرو پژوهش مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان شهید بهشتی اقلید بود و مشارکت کنندگان به صورت هدفمند با استفاده از روش نمونه گیری شدت و گلوله برفی انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه-ساختارمند استفاده شد. به این صورت که پس از مصاحبه با 13 نفر و رسیدن به نقطه اشباع، داده های به دست آمده مطابق کدگذاری اشتراوس و کوربین با نرم افزار مکس کیودا تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد آسیب ‎های مختلف فیزیکی و بدنی و کاهش تعامل بین استاد و دانشجویان به عنوان آسیب ها؛ عدم نیاز به مکان و زمان خاص برای حضور در کلاس و کسب اطلاعات بیشتر و مکمل درس با وبگردی به عنوان فرصت ها؛ ایجاد کلاس پویا با مشارکت دادن دائم دانشجویان در روند کلاس به عنوان کار عملی و حضور و غیاب فعال از دانشجویان با بحث گروهی، کاهش مدت کلاس و استفاده از دیگر ابزارها مثل تصویر، چت باکس و داشتن پرسش و پاسخ و استفاده کامل از ظرفیت های سامانه مدیریت یادگیری فرهنگیان برای برگزاری کلاس به عنوان مهم ترین راهکارها و سرعت و هزینه های اینترنت برای دانشجویان، نحوه تدریس استاد و استفاده کردن از شیوه های تدریس یکسان و عموما سخنرانی به عنوان شرایط زمینه ای شناسایی شد.

متخصصان و کارشناسان تعلیم و تربیت در مباحث خود از اصطلاحاتی همانند (صنعت آموزش و پرورش)، «مهندسی تعلیم و تربیت»، «رهبری آموزشی»، «ارزش افزوده دانش آموز»، «تولید دانش آموز ماهر»، «محصول آموزش و پرورش»، «مشتری آموزش و پرورش»، «راندمان تدریس»، «کیفیت کلاس»، «شاخص های ارزیابی» و… استفاده می کنند. این امر نشان می دهد که موفقیت های بخش صنعت، تاثیر زیادی در آموزش و پرورش داشته است؛ بنابراین، پیش از آنکه به بحث درباره امکان استفاده از تجارب بخش صنعت در آموزش و پرورش بپردازیم، بهتر است درباره چگونگی این امر سخن بگوییم. بی شک، مدیریت کیفیت جامع بیشترین تاثیر را در ادبیات نوین آموزش و پرورش داشته است.تلاش های گسترده ای برای اجرای اصول مدیریت کیفیت جامع در آموزش و پرورش انجام شده است اما هنوز در مراحل ابتدایی کار هستیم. برخی از مدارس و دانشگاهها این اصول را در زمینه های بخش صنعت و با اهداف خاصی به کارگرفته اند ولی به کارگیری مدیریت کیفیت جامع در قلب تعلیم و تربیت یعنی در فرایند یاددهی- یادگیری- کمتر مورد توجه بوده است. این مقاله می کوشد با ارایه تعریفی از مدیریت کیفیت جامع، اصول چهارده گانه ادوارد دمینگ در صنعت و دلالت های آن در آموزش و پرورش به راهبردهای کیفیت در فرایند یاددهی- یادگیری در کلاس درس بپردازد. در انتها نیز یک الگوی طرح درس نمونه مبتنی بر مدیریت کیفیت جامع مطرح شده است.

1زمینه: عدم حضور فیزیکی در محیط ­های الکترونیکی چالشی است که اثراتی ازجمله احساس انزوای فراگیران از مربی و همسالان، کاهش رضایت تحصیلی و افزایش ترک تحصیل را در بردارد. مرور مطالعات اخیر نشان می ­دهد وضعیت مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه شهید بهشتی ازنظر حس حضور مناسب نیست ازاین رو توجه به اهمیت بررسی حس حضور و شناسایی چالش­ های مذکور جهت کاهش اثرات نامطلوب آن امری ضروری است. هدف: این پژوهش باهدف ارائه الگوی حس حضور در سامانه مدیریت یادگیری مرکز یادگیری الکترونیکی دانشگاه شهید بهشتی انجام شد. روش: پژوهش حاضراز نوع پیمایشی است. جامعه مورد مطالعه در مرحله اول اساتید و دانشجویان مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه شهید بهشتی و متخصصان حوزه فناوری اطلاعات در آموزش تشکیل می ­دهند که به روش نمونه ­گیری هدفمند در دسترس انتخاب شدند. در مرحله دوم جامعه موردمطالعه اساتید و متخصصان دوره ­های آموزش الکترونیکی و دانشجویان دکتری بودند که به روش نمونه­ گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ­ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته با روایی (0/85) و پاپایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0/90) محاسبه گردید. داده ­ها در مرحله اول با استفاده از آزمون t تک نمونه ­ای و در مرحله دوم با نرم افزار AMOS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ­ها: نتایج نشان داد میانگین متغیرهای حس حضور (2/146)، حضور آموزشی (2/663)، حضور عاطفی (2/256)، حضور شناختی (2/263)، حضور یادگیری (2/472)، حضور فیزیکی (2/340)، حضور خودگردان (2/444) و حضور زیبایی شناختی (2/319) به دست آمده از میانگین مورد انتظار (3) کمتر است؛ بنابراین با توجه به مقدار t به دست آمده و با توجه به سطح معناداری (0/05 >p)، میانگین وضعیت حس حضور و ابعاد آن با میانگین مورد انتظار تفاوت معناداری داشتند و پایین ­تر از حد مورد انتظار بودند. همچنین در بخش دوم نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که ابعاد شناسایی شده دارای بار عاملی کافی جهت پیش بینی حس حضور در سامانه مدیریت یادگیری دانشگاه شهید بهشتی است. مؤلفه­ها با بار عاملی (بالاتر از 0/70) و با سطح معنی ­داری 0/05 p< از مدل کلی حذف نشدند و همچنین شاخص های (GFI، NFI، CFI و IFI) با مقدار بیشتر از 0/85 نشان داد، مدل تدوین شده برای حس حضور در محیط یادگیری الکترونیکی مطلوب است. مقدار ریشه دوم میانگین مجذورات با 0/083 نشان ­دهنده برازش مطلوب مدل است. درکل نتایج شاخص ­ها نشان دهنده مناسب بودن مدل است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش میانگین وضعیت حس حضور و ابعاد آن با میانگین مورد انتظار تفاوت معناداری دارد و پایین ­تر از حد مورد انتظار است. این مدل نشان داد می ­تواند مدل مناسبی برای ایجاد حس حضور و پیشرفت آموزش الکترونیکی باشد. همچنین انجام پژوهش­ های بیشتر با حجم نمونه های بزرگ ­تر می ­تواند مفید باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.